Nocne kurcze nóg – o czym świadczą i co jest ich przyczyną?

- Ulga dla Twoich nóg -

Nocne kurcze mięśni, są nieprzyjemną dolegliwością, będącą następstwem pracy mięśnia, podczas której dochodzi do zmiany jego długości lub napięcia mięśni. W zależności od natężenia i objawów towarzyszących mogą one wskazywać na różne choroby. Najczęstszą przyczyną kurczów mięśni jest niedobór makroelementów, w tym przede wszystkim potasu, wapnia i magnezu. Oprócz tego ich przyczyną mogą być: przewlekła niewydolność żylna, a także zespół niespokojnych nóg.

Typy kurczów nóg

Kurcz mięśnia dotyczy zwykle jednego obszaru ciała i jest przejściowym, bolesnym skurczem pojedynczego mięśnia lub grupy mięśni, który samoistnie ustępuje po maksymalnie kilku minutach i zwykle nie niesie ze sobą groźnych następstw.

Biorąc pod uwagę charakter skurczów można wymienić:

skurcze izotoniczne, które pojawiają się wówczas, gdy zmienia się długość mięśnia. Zwykle pojawiają się one w trakcie ruchu – ten rodzaj skurczów często pojawia się u zawodowych biegaczy,
skurcze izometryczne, które pojawiają się wówczas, gdy wzrasta napięcie mięśni,
skurcz auksotoniczne, które pojawiają się wówczas, gdy dochodzi zarówno do zmiany długości mięśnia, jak i jego napięcia.

Z kolei przy uwzględnieniu częstotliwości skurczów, wyróżnia się:

skurcze tężcowe, które charakteryzują się szybszym przepływem impulsu niż rozkurczem mięśnia,
skurcze niezupełne, dla których właściwe jest szybsze docieranie skurczów niż impulsów (najczęstsza postać skurczów nóg),
skurcze pojedyncze, które wywołane są przez pojedynczy impuls nerwowy lub elektryczny – trwają one zwykle od kilku do kilkudziesięciu milisekund.

Przyczyny kurczów mięśni – niedobór makroelementów

Kurcze mięśni mogą występować u zdrowych osób po intensywnych ćwiczeniach lub w trakcie wysiłku fizycznego, są wyzwalane przez przypadkowy ruch lub skurcz skróconego mięśnia i ustępują po chwili samoistnie lub w wyniku rozciągnięcia mięśnia i masażu. Kurcz może wyzwolić także uraz kości lub stawu i jest to reakcja obronna organizmu na podrażnienie mięśni w okolicy złamania. Do kurczu mięśni może dojść także w przypadku uszkodzenia nerwu unerwiającego dany mięsień, w takim przypadku kurcz może pojawić się także w okresie zdrowienia.

Częste kurcze mięśni mogą występować w stanach, takich jak: niedobory elektrolitowe (np. zmniejszone stężenie potasu lub magnezu we krwi, które może się wiązać z wymiotami, biegunką lub nadmiernym poceniem się), zaburzenia gospodarki wapniowej, zaburzenia hormonalne (np. niedoczynność tarczycy), cukrzyca, niewydolność nerek, a także u kobiet w ciąży.

Nocne kurcze nóg mogą wskazywać na przewlekłą niewydolność żylną (zwłaszcza jeśli występują one bardzo często). Innym symptomem tej dolegliwości są obrzęki kostek, które pojawiają się zwykle wieczorem – po całym dniu pracy np. w stojącej lub siedzącej pozycji. Dla większości osób objaw ten nie stanowi jeszcze powodów do niepokoju. W dalszej kolejności mogą pojawiać się takie symptomy jak: mrowienie i drętwienie nóg, nocne kurcze nóg, problemy z zasypianiem. Na wystąpienie przewlekłej niewydolności żylnej narażone są w szczególności osoby:

w dojrzałym wieku (zwłaszcza kobiety), objawy PNŻ nasilają się po 40. roku życia
u których w wywiadzie rodzinnym stwierdzono choroby żylne,
borykające się z nadwagą lub otyłością,
prowadzących siedzący tryb życia (brak ruchu),
mające siedzącą lub stojącą pracę,
stosujące tabletki antykoncepcyjne¹.

Co istotne, przewlekła niewydolność żylna jest stanem polegającym na zastoju krwi w żyłach na skutek refluksu krwi, zwężenia żył lub ich niedrożności. Żeby temu zapobiec, warto stosować leki na bazie diosminy. Wykazuje ona działanie przeciwobrzękowe, wspiera krążenie żylne i wzmacnia naczynia krwionośne. Jednym z najpopularniejszych leków z diosminą jest Diosminex².

Zespół niespokojnych nóg

Nocne kurcze nóg i łydek pojawiają się także przy syndromie niespokojnych nóg (RLS). Najbardziej charakterystycznym objawem tego syndromu jest to uczucie niepokoju ruchowego nóg, któremu towarzyszą takie objawy jak: mrowienie, pulsowanie, drętwienie i swędzenie nóg, które ustępują pod wpływem ruchu. Przy dolegliwości można zaobserwować również częste zmiany temperatury nóg³.

^{¹Jawień A.,. Grzela T., Epidemiologia przewlekłej niewydolności żylnej. Przewodnik Lekarza. 2004; 8: 73-81}.

^{²Sudoł-Szopińska I., Błachowiak K., Koziński P., Wpływ czynników środowiskowych na rozwój przewlekłej niewydolności żylnej. Medycyna Pracy. 2006; 57: 365-373.}

^{³Prusiński A., Zespół niespokojnych nóg. Przewodnik Lekarski. 2002; 5: 13-15.}

Więcej porad